ଭୁବନେଶ୍ୱର : ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରାମାଣିକ ବା ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜ୍ୟ ବହୁପଛରେ ରହିଛି। କେତେଜଣ ପ୍ରଯୋଜକ ଏଭଳି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ ଲାଗି ଆନ୍ତରିକତା ଦେଖାଉଥିଲେ ବି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଅଭାବ ଓ ଫିଲ୍ମରେ ଲଗାଉଥିବା ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ପାଉ ନଥିବାରୁ ସେମାନେ ଆଗକୁ ବଢୁନାହାନ୍ତି। ୧୯୭୩ ମସିହାରୁ ପ୍ରାମାଣିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଲାଗି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ହାତଗଣତି କେତେବର୍ଷକୁ ଛାଡିଦେଲେ ପ୍ରାମାଣିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଆସିନାହିଁ। କେବଳ ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ନୁହେଁ, କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିବା ସମ୍ମାନଜନକ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ପାଇବାରେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଫିଲ୍ମ ବିଫଳ ହେଉଛି। ଆବଶ୍ୟକ ସଂଖ୍ୟକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରି ନିର୍ମିତ ହେଉ ନଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଆ ଫିଲ୍ମ ଆବେଦନ ଏବଂ ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ହୋଇପାରୁନାହିଁ। ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, କର୍ନାଟକ, ଆସାମ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, କେରଳ, ତାମିଲନାଡ଼ୁ ଭଳି ରାଜ୍ୟ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରି ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବେଶ୍ ଆଗରେ ରହିଛନ୍ତି। କେବଳ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରି ନୁହେଁ, ଶିଶୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ଆଦିବାସୀ ଭାଷାରେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଓ ଶିକ୍ଷାଭିତ୍ତିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଆଦି ନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ବହୁପଛରେ ରହିଛି। ଆନ୍ତରିକତା, ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଅଭାବ ସହ ରାତାରାତି ପ୍ରଯୋଜକର ଟ୍ୟାଗ୍ ପାଇଁ ଅଧିକାଂଶ ନିର୍ମାତା କମ୍ଦିନରେ ଶେଷ ହୋଇପାରୁଥିବା ଫିଚର ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାଣ କରୁଥିବାରୁ ଏଭଳି ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା କୁହାଯାଉଛି।
ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ପୂର୍ବରୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରି ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଥିଲା। ବିଶେଷକରି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗ, କୃଷି ବିଭାଗ, ସୂଚନା ଓ ଲୋକସମ୍ପର୍କ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରାମାଣିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଥିଲା। ଏଥିପାଇଁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବଜେଟ ରହୁଥିଲା। ଏଥିଲାଗି କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଓ ନିର୍ମାତା ମଧ୍ୟ ରହୁଥିଲେ। ହେଲେ ଏବେ ଏହା ପ୍ରାୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲାଣି। ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କ କଳା, ସଂସ୍କୃତିର ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ସରକାର ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରିର ସାହାଯ୍ୟ ନେଉଥିବାବେଳେ ଓଡ଼ିଶା ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରାଠାରୁ ବହୁ ଦୂରରେ ରହିଛି। ସେହିଭଳି ଓଡ଼ିଶାରେ ୬୨ ପ୍ରକାର ଆଦିବାସୀ ରହିଥିବା ବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ଭାଷା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ। ୩୦ ଜିଲାରେ ଏମାନେ ବସବାସ କରୁଥିବା ବେଳେ ୧୪ ଜିଲାରେ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ। ଏପରିକି ରାଜ୍ୟର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୨୨.୮୫ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୧କୋଟି କେବଳ ଆଦିବାସୀ। ହେଲେ ସେମାନଙ୍କ ଭାଷାରେ ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାଣ ହେଉନାହିଁ। ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଓ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇପାରନ୍ତା। ସୂଚନା ଓ ଲୋକସମ୍ପର୍କ ବିଭାଗ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର କହିଛନ୍ତି, ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ‘ଆମ କଥା ଓଡ଼ିଶା କଥା’ ଏବଂ ‘ବିକାଶର ନବଦିଗନ୍ତ’ ନାମରେ ଦୁଇଟି ସଚେତନଧର୍ମୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦୂରଦର୍ଶନରେ ପ୍ରସାରିତ ହେଉଛି। ଫିଲ୍ମ ନ ହେଉଥିଲେ ବି ଡିପିଆରଓମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପାଲା, ଦାସକାଠିଆ ଭଳି ଲୋକକଳା ମାଧ୍ୟମରେ ଜିଲାଗୁଡ଼ିକରେ ବିଭିନ୍ନ ସଚେତନଧର୍ମୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରାଯାଉଛି।
ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଅଭାବରୁ ପଛାଉଛନ୍ତି ନିର୍ମାତା
ଓଡ଼ିଆ ଫିଲ୍ମ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରୀରେ ପେସାଦାର ପ୍ରଯୋଜକ ଓ ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାତାଙ୍କ ଅଭାବ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ବେଳେ କପି-ପେଷ୍ଟ୍ର ଟ୍ରେଣ୍ଡ ଓଡ଼ିଆ ଫିଲ୍ମ ଦର୍ଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ନକାରାତ୍ମକ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟିକରିଛି। ଆଗରୁ ଓଡିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତାମାନେ ବର୍ଷକୁ ହାତଗଣତି ଗୋଟିଏ ଦୁଇଟି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରୁଥିବା ବେଳେ ଏବେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ପ୍ରତିବର୍ଷ ପାଖାପାଖି ୪୦ଟି ଫିଲ୍ମ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରୁଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଅତିବେଶିରେ ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ଫିଲ୍ମ ଲୋକଙ୍କ ମନକୁ ଛୁଇଁପାରୁଛି। ଏଭଳିସ୍ଥଳେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରାମାଣିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଓ ଭିନ୍ନସ୍ବାଦର ଫିଲ୍ମ କଥା ନ କହିଲେ ଭଲ। ଯଦି ବି କାଁ ଭାଁ ନିର୍ମାତା ଭିନ୍ନସ୍ବାଦର ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାଣ କରୁଛନ୍ତି, ତାହେଲେ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ନା ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଳୁଛି ନା ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାରରେ ତାକୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ମିଳୁଛି। ୧୩ଟି ଦେଶର ୨୩ଟି ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାଶନାଲ ଫିଲ୍ମ ଫେଷ୍ଟିଭାଲରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିବା ଏବଂ ବହୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଓ ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାର ହାସଲ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ‘କ୍ଷଣିକା’କୁ ୨୦୧୭ ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାରରେ ଅବହେଳା କରାଯାଇଥିଲା। ସେହିଭଳି ୨୦୧୬ରେ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରି ଫିଲ୍ମ ‘ସାବାସ୍ ବିଜୁ’କୁ କୌଣସି ପୁରସ୍କାର ମିଳି ନଥିବାରୁ ବିବାଦ ଉଠିଥିଲା। ଏନେଇ ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ ମନୋରଞ୍ଜନ ପାଣିଗ୍ରାହୀ କହିଛନ୍ତି, ଭଲ ଫିଲ୍ମ ଥିଲେ ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାରରେ ତାହାକୁ ସମ୍ମାନ ମିଳୁଛି। ଟେଲି ପୁରସ୍କାରରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବିଭାଗ ରହିଛି। ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରି ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବାକ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମେ କାର୍ଯ୍ୟକରୁନୁ। ଆମେ କେବଳ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିଥାଉ।
